در بازارهای مالی مثل بورس، ارز دیجیتال، فارکس، تحلیل تکنیکال یکی از ابزارهای کلیدی برای پیش‌بینی جهت حرکت قیمت‌ها و تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری است. یکی از اجزای اساسی تحلیل تکنیکال، استفاده از نمودارها برای نمایش اطلاعات مرتبط با قیمت‌ها، حجم معاملات و شاخص‌های فنی مختلف است. در این مقاله، انواع مختلف نمودارهای استفاده شده در تحلیل تکنیکال را بررسی خواهیم کرد.
به صورت کلی هر نموداری از ۲ محور افقی و عمودی تشکیل شده است.
در همه نوع نمودار در تحلیل تکنیکال، محور افقی زمان را نشان می‌دهد و محور عمودی قیمت را را نشان می‌دهد.
نکته: در تحلیل تکنیکال محور عمودی یعنی محور قیمت در سمت راست قرار گرفته است تا درک بهتری از تحلیل کردن باشد.
با استفاده از نمودار در تحلیل تکنیکال می‌توانیم نسبت به حرکت قیمت در بازه های زمانی مختلف: (یک ثانیه، یک دقیقه، یک ساعت، یکروزه، یک هفته و …) اطلاعات مفیدی به دست آوریم. به این کار تایم فرم می‌گویند. شما به راحتی می‌توانید بر اساس استراتژي تحلیلی خودتان، تایم فریم را تنظیم کنید.
یک تحلیل‌گر باید قیمت باز شدن، قیمت بسته شدن، بالاترین قیمت و پایین‌ترین قیمت را در بازه زمانی مشخص محاسبه کند و به دست آورد. در تحلیل تکنیکال انواع نمودار زیادی وجود دارد که ۳ نمودار اصلی را در اینجا بررسی می‌کنیم.
۱- نمودار خطی
۲- نمودار میله‌ای
۳- نمودار شمعی
نمودار خطی یکی از ساده‌ترین انواع نمودارها در تحلیل تکنیکال است که با استفاده از خطوط متصل، تغییرات قیمتی در طول زمان را به تصویر می‌کشد. در این نمودار، نقاط مرتبط با قیمت‌ها در بازه‌های زمانی معین با یکدیگر به‌صورت متوالی به‌وسیله‌ی خطوط روی صفحه نمایش داده می‌شوند. این نمودار به‌وضوح و بدون پیچیدگی‌های بیشتر، تغییرات قیمتی را در دوره‌های زمانی معین نمایان می‌کند.
به طور مثال بازه زمانی را یک روزه در نظر می‌گیریم. نمودار خطی به ما نشان می‌دهد در طول روز،روند قیمتی در یک نمودار چه اتفاقاتی افتاده است. نمودار خطی فقط قیمت بسته شدن را به ما می‌دهد. برای بررسی سایر اطلاعات باید از نمودارهای میله‌ای و شمعی استفاده کنیم.
۱. نشان‌دهی تغییرات قیمتی: نمودار خطی به‌وضوح تغییرات قیمتی در بازه‌های زمانی مشخص را نشان می‌دهد. این نوع نمودار به کاربران اجازه می‌دهد تا به سادگی تغییرات روند صعودی یا روند نزولی را تشخیص دهند.
۲. شناسایی الگوها: این نمودار می‌تواند الگوها و سیگنال‌های تحلیل تکنیکال را به خوبی نشان دهد. به عنوان مثال، الگوهای معروف مانند “الگوی مثلث افزایشی” “الگوی مثلث کاهشی” “الگوی مثلث متقارن“و “الگوی پرچم” را می‌توان در این نمودار به سادگی تشخیص داد.
۳. نمایش میانگین‌ها و روندها: با استفاده از خط میانگین، می‌توان ترند کلی بازار را تشخیص داد و از تغییرات روندها آگاهی یافت.
۴. نمایش انحرافات: نمودار خطی می‌تواند انحرافات از میانگین را نشان دهد و نقاط اصلی که ممکن است نشان‌دهنده تغییرات مهم باشند، را برجسته کند.
۵. مقایسه‌پذیری: این نمودار اجازه می‌دهد تا میان دارایی‌ها یا بازارها مقایسه شوند تا تغییراتشان در طول زمان مشخص شود.
_ تاخیر در نمایش: یکی از نقاط ضعف نمودار خطی این است که تاخیر در نمایش تغییرات قیمتی دارد. این نمودار معمولاً تغییرات به‌صورت متوسط در دوره‌های زمانی را نمایش می‌دهد و جزئیات کوچک‌تر را نادیده می‌گیرد.
_ نقطه‌ای بودن: نمودار خطی فقط از نقاط قیمت‌ها در طول زمان استفاده می‌کند و اطلاعاتی در مورد میزان حجم معاملات یا شاخص‌های فنی دیگر ارائه نمی‌دهد.
نمودار میله‌ای یک ابزار مؤثر و جذاب در تحلیل تکنیکال است که به وضوح تغییرات قیمتی در طول زمان را به تصویر می‌کشد. در این نمودار، از خطوط عمودی به نام “میله”ها برای نمایش اطلاعات مربوط به بازه‌های زمانی مشخص استفاده می‌شود. هر میله نمایانگر یک بازه‌ی زمانی خاص است و ترکیبی از خط افقی در بالا و پایین آن میله نشان‌دهنده قیمت باز و بسته در آن بازه است.
به زبان ساده‌تر نمودار میله‌ای از یک میله عمودی و ۲ خط افقی تشکیل شده است.
خط افقی سمت چپ، قیمت باز شدن (Open) را به ما نشان می‌دهد. خط افقی سمت راست، قیمت بسته شدن (Close) را به ما نشان می‌دهد. به طور مثال اگر بازه زمانی را یک روزه در نظر بگیریم، پایین‌ترین نقطه میله عمودی پایین‌ترین قیمت (Low) در طول روز، و بالاترین نقطه میله عمودی، بالاترین قیمت (Hi) روز را به ما نشان می‌دهد.
۱. نمایش تغییرات قیمتی: بازه‌های زمانی مشخص در نمودار میله‌ای به‌وضوح تغییرات قیمتی را نمایش می‌دهند. ارتفاع میله نشان‌دهنده محدوده تفاوت قیمت باز و بسته در طول آن بازه است.
۲. تشخیص روندها و الگوها: میله‌ها به عنوان جزء اصلی نمودار میله‌ای، می‌توانند الگوهای تحلیل تکنیکال مانند “معکوس القاع” یا “معکوس سقف” را به راحتی نشان دهند.
۳. نمایش حجم معاملات: میله‌ها همچنین می‌توانند نمایانگر حجم معاملات در بازه‌های زمانی مشخص باشند. ارتفاع میش‌ها به تناسب با حجم معاملات در آن بازه تغییر می‌کند.
۴. مقایسه‌پذیری: با استفاده از نمودار میله‌ای، می‌توان بازدهی دارایی‌ها را در بازه‌های زمانی مشابه با یکدیگر مقایسه کرد و نقاط قوت و ضعف آن‌ها را مشاهده کرد.
برای درک بهتر در تصویر زیر به قیمت ها دقت کنید،
حالا اگر نمودار منفی باشد جای میله بالاترین قیمت و میله پایین‌ترین قیمت جابه‌جا می‌شود. مثل تصویر زیر
در تصویر زیر ۲ میله صعودی و نزولی را مشاهده می‌کنید. در میله صعودی قیمت باز شدن در پایین و قیمت بسته شدن در بالا قرار دار. در میله نزولی برعکس قیمت باز شدن در پایین و قیمت بسته شدن در بالا قرار دارد.
نمودار میله‌ای گاهی اوقات با حروف (H , L , O , C ) نشان داده می‌شود و شما متوجه می‌شوید:
O یعنی: Open(قیمت باز شدن)
C یعنی: Close (قیمت بسته شدن)
H یعنی: Hi ( بالاترین قیمت)
L یعنی: Low (پایین ترین قیمت)
نکته: برای اینکه تحلیل راحت‌تری انجام دهید ، می‌توانید با استفاده از رنگ‌آمیزی، میله‌های صعودی و نزولی را تفکیک کنید.
میله اول از سمت چپ: بالاترین قیمت و قیمت بسته شدن یکسان است و همچنین پایین ترین قیمت و قیمت باز شدن یکسان است.
میله دوم از سمت چپ: قیمت باز شدن و قیمت بسته شدن یک قیمت بوده است . اما در طول روز قیمت Hi و Low داشته است.
میله سوم از سمت چپ: قیمت باز شدن و قیمت بسته شدن و همچنین پایین‌ترین قیمت، هر ۳ روی یک قیمت اتفاق افتاده است و البته در طول روز قیمت HI داشته است.
میله چهارم از سمت چپ: قیمت در هر ۴ حالت یکسان است. این حالت یعنی صف تشکیل شده است. این حالت را در بازار بورس ایران زیاد مشاهده خواهید کرد.
نمودار میله‌ای با ترکیب جذابی از اطلاعات مربوط به قیمت‌ها و حجم معاملات، ابزاری مهم در تحلیل تکنیکال محسوب می‌شود. این نمودار با کمک به نمایش تغییرات قیمتی و حجم در بازه‌های زمانی مشخص، به تشخیص روندها، الگوها و مشخص کردن وضعیت بازار کمک می‌کند.
نمودار شمعی مهمترین و متداول ترین نمودار درتحلیل تکنیکال است. اکثر تحلیل‌گران از نمودار شمعی یا کندل استیک استفاده می‌کنند. زیرا خیلی راحت‌تر است. نمودار شمعی اطلاعات گسترده‌ای را در مورد بازار فراهم می‌کند. هر شمع نمایانگر بازه‌ی زمانی معینی است و از چهار قسمت اصلی شامل باز، بالا، پایین و بسته‌ی قیمت در آن بازه تشکیل شده است. نمودار شمعی به وضوح تغییرات قیمتی و نوسانات بازار را نشان می‌دهد.
به ۲ تصویر زیر دقت کنید، نمودار شمعی بین خط افقی باز و بسته شدن، یک حجم ترسیم کرده است. به این حالت نمودار شمعی گفته می‌شود.
می‌توانید نمودار شمعی را رنگ‌آمیزی کنید. وقتی رنگ شمع قرمز است یعنی نزولی و زمانی که به رنگ سبز باشد، یعنی نمودار صعودی است.
یک حالت نمایش دیگر در نمودار شمعی که با استفاده از نرم افزار می‌توانید ایجاد کنید، در تصویر زیر است. کندل توخالی صعودی است. کندل توپر نزولی است.
شبیه کندل‌های زیر در نمودار شمعی مشاهده می‌کنید که خیلی شبیه نمودار میله‌ای هستند. مثال کندل ۲ از سمت چپ به شما می‌گوید، قیمت باز و بسته شدن کندل یکسان است و به همین دلیل کندل بدنه یا حجم ندارد.
هر نمودار شمعی به‌صورت یک شمع یا میش نمایش داده می‌شود که از چهار قسمت اصلی تشکیل شده است:
۱. باز (open) : این بخش نشان‌دهنده قیمت باز در ابتدای بازه‌ی زمانی مشخص است. باز بر روی خط عمودی در بالای میش قرار می‌گیرد.
۲. بالا (High) : این قسمت نشان‌دهنده قیمت بالاترین معامله در طول بازه‌ی زمانی است. یک خط عمودی از بالای میش به قسمت بالایی شمع می‌رسد.
۳. پایین (Low) : این بخش نشان‌دهنده قیمت پایین‌ترین معامله در طول بازه‌ی زمانی است. یک خط عمودی از پایین میش به قسمت پایینی شمع می‌رسد.
۴. بسته (Close) : این بخش نشان‌دهنده قیمت بسته معامله در انتهای بازه‌ی زمانی است. بسته بر روی خط عمودی در پایین میش قرار می‌گیرد.
۱. نشان‌دهی تغییرات قیمتی: نمودار شمعی به وضوح تغییرات قیمتی در طول زمان را به تصویر می‌کشد. ارتفاع شمع‌ها نشان‌دهنده محدوده تفاوت بین باز و بسته قیمت در طول بازه‌ی زمانی است.
۲. نمایش الگوهای تحلیلی: از جمله تشخیص الگوهای معروف مانند “سه‌شمعی”، “دوجی“، “هامر” و غیره. این الگوها می‌توانند به نوسانات و تغییرات مهم در بازار اشاره کنند.
۳. تشخیص ترندها: با ترکیب چندین نمودار شمعی می‌توان ترندهای بازار را تشخیص داد و تغییرات طولانی‌مدت را تحلیل کرد.
۴. تایید سیگنال‌های دیگر: نمودار شمعی می‌تواند سیگنال‌هایی که از ابزارهای تحلیل تکنیکال دیگر دریافت شده است را تایید یا رد کند.
نمودار شمعی به عنوان یکی از ابزارهای پرقدرت و پرکاربرد در تحلیل تکنیکال، اطلاعات گسترده‌ای را در مورد رفتار بازار فراهم می‌کند. با تشخیص تغییرات قیمتی، الگوها، ترندها و نوسانات، این نمودار به تحلیل‌گران و سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری در مورد سرمایه‌گذاری‌هایشان بگیرند.
این نمودار به طور خاص برای تجزیه و تحلیل نوسانات قیمتی به کار می‌رود. در این نمودار، نقاط و خطوط با توجه به تغییرات قیمتی شکل می‌گیرند. هر نقطه نمایانگر یک تغییر قیمت است و خطوط بر اساس جهت حرکت قیمت‌ها ترسیم می‌شوند.
نمودار نقطه و شکل یکی از ابزارهای متفاوت و جذاب در تحلیل تکنیکال است که به خصوص برای تجزیه و تحلیل نوسانات قیمتی و تغییرات قیمتی به‌کار می‌رود. این نمودار به طرز منحصربه‌ای از نمایش تغییرات قیمتی استفاده می‌کند و در آن نقاط و خطوط با توجه به تغییرات قیمتی شکل می‌گیرند.
۱. نقاط (Points) : در این نمودار، هر نقطه نمایانگر یک تغییر قیمت معین در یک بازه زمانی است. نقاط به‌طور سرراست به افقی و عمودی در نمودار قرار می‌گیرند.
۲. خطوط (Lines) : خطوط در نمودار نقطه و شکل بر اساس جهت حرکت قیمت‌ها ترسیم می‌شوند. وقتی قیمت‌ها به سمت بالا حرکت می‌کنند، خطوط به افقی به بالا و وقتی به سمت پایین حرکت می‌کنند، خطوط به افقی به پایین ترسیم می‌شوند.
۱. تجزیه و تحلیل نوسانات قیمتی: نمودار نقطه و شکل به خصوص برای تجزیه و تحلیل نوسانات کوچک‌تر در قیمت‌ها و تغییرات مهم قیمتی به‌کار می‌رود.
۲. نشان‌دهی الگوهای کلاسیک (الگوهای قیمتی): این نمودار الگوهایی مانند “سر و شانه‌ها” و “کف و سقف دوقلو” را به وضوح نشان می‌دهد که می‌توانند برای پیش‌بینی تغییرات بازار مفید باشند.
۳. بازدهی در معاملات: نمودار نقطه و شکل می‌تواند به معامله‌گران کمک کند تا نقاط ورود و خروج معاملات را مشخص کنند و سیگنال‌های مربوط به ورود و خروج از بازار را ارائه دهد.
۴. مقایسه بازارها و دارایی‌ها: با امکان مقایسه نمودارهای نقطه و شکل برای دارایی‌ها و بازارهای مختلف، می‌توان بازدهی و ریسک را مقایسه کرد.
بدون زمان: نمودار نقطه و شکل بدون محور زمانی استفاده می‌کند و تنها تغییرات قیمتی را در نظر می‌گیرد.
دقت بالا: این نمودار به دلیل نبودن نویزهای کوچک قیمتی و تمرکز بر روی تغییرات معنی‌دار، دقت بالایی دارد.
-توجه به سیگنال‌ها: تحلیل‌گران نمودار نقطه و شکل به دنبال سیگنال‌های ورود و خروج از بازار هستند که به تعیین نقاط ورود و خروج در معاملات کمک می‌کنند.
نمودار نقطه و شکل با استفاده از نقاط و خطوط برای نمایش تغییرات قیمتی به‌صورت ساده و مفهومی، ابزاری قدرتمند در تحلیل تکنیکال است. این نمودار به تشخیص الگوهای کلاسیک (الگوهای قیمتی)، تغییرات مهم و تعیین سیگنال‌های معاملاتی کمک می‌کند و برای معامله‌گران و تحلیل‌گران ارزش بسیاری دارد.
زمانی که شما انواع نمودارها را می‌شناسید و در کنار آن خطوط حمایت و مقاومت را نیز کاملا شناخت دارید، می‌توانید بزرگترین سودها را از بازارهای مالی اعم از: بازار بورس ، ارز دیجیتال، فارکس، طلا وغیره به دست آورید. دوره رایگان تکنیکال مقدماتی و کنترل ذهن یک دوره فوق العاده عالی برای یادگیری نمودارها، خطوط حمایت و مقاومت است.
در تحلیل تکنیکال، استفاده از انواع مختلف نمودارها به ترتیب اطلاعات بیشتر و دقیق‌تری از رفتار بازار به ما می‌دهد. از نمودارهای خطی و میشی برای تجزیه و تحلیل ساده‌تر و اطلاعات اولیه استفاده می‌شود، در حالی که نمودارهای شمعی و نقطه و شکل با اطلاعات جزئی‌تر و جامع‌تری در مورد نوسانات قیمتی و روندهای بازار خدمت می‌کنند. انتخاب نمودار مناسب به تحلیل کامل‌تری از بازار و تصمیم‌گیری‌های بهتر در سرمایه‌گذاری کمک می‌کند.
