در بازارهای مالی، نوسانات قیمت دائمی هستند و فعالان این بازار همواره به دنبال درک و پیش‌بینی حرکت‌های آتی هستند تا بتوانند موقعیت‌های معاملاتی پرسود را شناسایی کنند. یکی از مهم‌ترین مفاهیم در تحلیل تکنیکال که به تریدرها در این مسیر کمک می‌کند، “تریدینگ رنج” (Trading Range) یا “بازار خنثی” است. در این مقاله، به صورت عمیق به بررسی تریدینگ رنج، اهمیت شناسایی کف و سقف آن و استراتژی‌های کاربردی برای معامله در این شرایط می‌پردازیم. با یادگیری این تکنیک‌ها، قادر خواهید بود حتی در غیاب روندهای قوی، از فرصت‌های معاملاتی بهره‌مند شوید.
بازار مالی، چه بورس، چه فارکس یا ارزهای دیجیتال، همواره در سه فاز اصلی حرکت می‌کند: روند صعودی (Uptrend)، روند نزولی (Downtrend) و بازار خنثی یا تریدینگ رنج (Trading Range). در تریدینگ رنج، قیمت یک دارایی بین دو سطح مشخص حمایت (Support) و مقاومت (Resistance) در نوسان است و هیچ روند صعودی یا نزولی غالب و قدرتمندی وجود ندارد. این وضعیت به این معنی است که خریداران (گاوها) و فروشندگان (خرس‌ها) در یک تعادل نسبی قرار دارند و هیچ یک نتوانسته‌اند کنترل بازار را به طور کامل در دست بگیرند. درک این چرخه و شناسایی تریدینگ رنج برای هر معامله‌گری حیاتی است، زیرا استراتژی‌های معاملاتی در این بازارها با بازارهای دارای روند متفاوت است.
تریدینگ رنج فرصت‌های معاملاتی خاص خود را ارائه می‌دهد. تریدرهای حرفه‌ای از این دوره‌ها برای کسب سود از نوسانات درون‌رنجی بهره می‌برند؛ به این صورت که در نزدیکی کف تریدینگ رنج (نزدیکی سطح حمایت) خرید کرده و در نزدیکی سقف تریدینگ رنج (نزدیکی سطح مقاومت) اقدام به فروش می‌کنند. این استراتژی، که به “خرید در کف و فروش در سقف” (Buy Low, Sell High) معروف است، می‌تواند بسیار سودآور باشد، به شرطی که تریدر بتواند کف و سقف تریدینگ رنج را با دقت شناسایی کند.
شناسایی کف و سقف تریدینگ رنج نیاز به دقت و تجربه دارد. این سطوح معمولاً به عنوان نواحی‌ای عمل می‌کنند که قیمت بارها به آن‌ها واکنش نشان داده و از آن‌ها بازگشته است. در ادامه به روش‌ها و نکات کلیدی برای شناسایی این سطوح اشاره می‌کنیم:
یکی از مهم‌ترین نکات برای شناسایی کف و سقف تریدینگ رنج، توجه به “اولین پولبک‌ها” است. پولبک به معنای یک بازگشت موقت قیمت در خلاف جهت روند اصلی یا پس از یک حرکت قدرتمند (اسپایک) است. زمانی که بازار پس از یک حرکت قوی، اولین بازگشت قابل توجه را تجربه می‌کند، این نقاط می‌توانند نشان‌دهنده سطوح احتمالی حمایت یا مقاومت آینده باشند. این پولبک‌ها اغلب نقاطی هستند که بازار در محدوده تریدینگ رنج به آن‌ها واکنش نشان می‌دهد. هرچه تعداد واکنش‌ها به این سطوح بیشتر باشد، اعتبار حمایت و مقاومت نیز افزایش می‌یابد.
در تحلیل روند و شناسایی نقاط بازگشت، به “کندل‌های قلاچ” توجه ویژه‌ای می‌شود. کندل قلاچ (که معادل دقیق انگلیسی آن وجود ندارد و بیشتر یک اصطلاح عامیانه در این زمینه است و به کندلی اطلاق می‌شود که از لحاظ رنگ یا اندازه با کندل‌های اطراف خود در یک روند قوی، ناسازگار است) به کندلی گفته می‌شود که در یک اسپایک (حرکت قوی و یک‌طرفه قیمت)، رنگی متفاوت از سایر کندل‌ها دارد یا به شکلی غیرمعمول ظاهر می‌شود. این کندل‌ها می‌توانند نشانه‌های مهمی از تغییر جهت احتمالی قیمت و آغاز یک پولبک باشند که در نهایت به شکل‌گیری تریدینگ رنج کمک می‌کنند. برای مثال، در یک اسپایک صعودی، ظاهر شدن یک کندل نزولی قلاچ می‌تواند نشانه‌ای از شروع یک پولبک باشد. اگر بیش از یک کندل قلاچ مشاهده شود، اولین واکنش‌ها در همان کندل‌های اولیه شکل می‌گیرند.
پس از شناسایی پولبک‌ها و نقاط واکنش اولیه، می‌توانید با استفاده از خطوط افقی، تریدینگ رنج را بر روی نمودار ترسیم کنید.
در این تصویر، خط EMA 20 نیز قابل مشاهده است. تریدینگ رنج‌ها معمولاً در تمام بازارهای مالی و در تایم‌فریم‌های مختلف ظاهر می‌شوند. مهم این است که به جای خطوط دقیق، این سطوح را به صورت “ناحیه” (Zone) در نظر بگیرید، زیرا قیمت‌ها ممکن است به صورت دقیق به یک عدد خاص واکنش نشان ندهند و کمی فراتر یا پایین‌تر از آن نوسان کنند.
شناسایی تریدینگ رنج تنها قدم اول است. برای معامله‌گری موفق در این شرایط، باید به چند نکته کلیدی توجه کنید:
۱. طولانی شدن تریدینگ رنج و تاثیر روند قبلی
اگر یک تریدینگ رنج برای مدت زمان طولانی ادامه پیدا کند، تأثیر روند قبلی (چه صعودی و چه نزولی) به تدریج از بین می‌رود. به عبارت دیگر، انتظار نداشته باشید که پس از یک تریدینگ رنج طولانی، بازار به سرعت و با همان قدرت روند قبلی خود را از سر بگیرد. برای مثال، اگر یک تریدینگ رنج بیش از ۲۵ کندل طول بکشد، احتمال تشکیل “لگ دوم” (Second Leg) بازار در جهت روند قبلی کمتر می‌شود. این نکته به معامله‌گران کمک می‌کند تا انتظارات واقع‌بینانه‌تری از حرکت بعدی بازار داشته باشند و از تصمیم‌گیری‌های اشتباه جلوگیری کنند.
۲. معامله در جهت معکوس در کف و سقف تریدینگ رنج
برخلاف معاملات در روندهای قوی که توصیه می‌شود همواره در جهت روند حرکت کنید، در تریدینگ رنج استراتژی متفاوت است. زمانی که قیمت به سقف تریدینگ رنج می‌رسد، باید به دنبال فرصت‌های فروش (Short/Sell) باشید، و وقتی به کف تریدینگ رنج می‌رسد، به دنبال فرصت‌های خرید (Long/Buy) باشید. این یعنی در این مناطق، شما در جهت “معکوس” روند کوتاه‌مدت وارد معامله می‌شوید، نه در جهت روند کلی بازار. این رویکرد به شما امکان می‌دهد از نوسانات درون تریدینگ رنج به بهترین شکل استفاده کنید.
۳. تعیین حد ضرر (Stop Loss) در تریدینگ رنج
محل قرار دادن حد ضرر در تریدینگ رنج با سایر الگوها متفاوت است. در یک تریدینگ رنج، حد ضرر نباید دقیقاً پشت “پین بار” (Pin Bar) یا “سیگنال بار” (Signal Bar) قرار گیرد. در عوض، حد ضرر باید به اندازه “نصف عرض تریدینگ رنج” از نقطه ورود فاصله داشته باشد. این شیوه تعیین حد ضرر، فضای کافی را برای نوسانات طبیعی قیمت در تریدینگ رنج فراهم می‌کند و از استاپ‌هانت (Stop Hunt) شدن‌های زودهنگام جلوگیری می‌نماید. اگر حد ضرر نزدیک به پین بار قرار گیرد، ممکن است با کوچکترین نوسان بازار فعال شده و معامله با ضرر بسته شود، در حالی که قیمت همچنان در محدوده تریدینگ رنج باقی مانده است.
۴. تأیید با کندل‌های سیگنال بار و کی‌بار
برای ورود به معامله در کف یا سقف تریدینگ رنج، منتظر تأییدیه‌های قیمتی باشید. مشاهده “سیگنال بار” (Signal Bar) یا “کی‌بار” (Key Bar) در نزدیکی سطوح حمایت و مقاومت می‌تواند تأییدی بر برگشت قیمت باشد. سیگنال بار کندلی است که نشان‌دهنده تمایل بازار به برگشت است و کی‌بار کندلی
است که این برگشت را تأیید می‌کند. ورود به معامله پس از مشاهده این کندل‌های تأییدی، دقت معاملات را افزایش می‌دهد.
پیشنهاد ما: آشنایی کامل با پرایس اکشن پیشرفته
شناسایی کف و سقف تریدینگ رنج یک مهارت حیاتی برای هر معامله‌گری است، به خصوص زمانی که بازار فاقد روندهای قوی است. با درک ماهیت تریدینگ رنج، شناسایی اولین پولبک‌ها و کندل‌های قلاچ، و ترسیم صحیح نواحی حمایت و مقاومت، می‌توانید در این دوره‌های خنثی بازار نیز به سوددهی برسید. به یاد داشته باشید که در تریدینگ رنج، استراتژی معامله در جهت معکوس در کف و سقف، و تعیین حد ضرر به اندازه نصف عرض رنج، از اصول کلیدی هستند. این تکنیک‌ها، در کنار مدیریت سرمایه صحیح و ذهنیت قوی، می‌توانند شما را به یک معامله‌گر موفق تبدیل کنند. اگر به دنبال تسلط بیشتر بر چرخه‌های بازار هستید، پیشنهاد می‌شود آموزش‌های مربوط به چرخه اسپایک، کانال و تریدینگ رنج را مشاهده کنید.
۱- تریدینگ رنج (Trading Range) چیست؟
تریدینگ رنج یک فاز از بازار است که در آن قیمت یک دارایی بین دو سطح مشخص حمایت (کف) و مقاومت (سقف) نوسان می‌کند و هیچ روند صعودی یا نزولی غالبی وجود ندارد.
۲- چرا شناسایی کف و سقف تریدینگ رنج مهم است؟
شناسایی این سطوح به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا در نزدیکی کف تریدینگ رنج خرید کرده و در نزدیکی سقف آن بفروشند و از نوسانات قیمتی در بازارهای بدون روند سود کسب کنند.
۳- چگونه می‌توان اولین پولبک‌ها را برای شناسایی تریدینگ رنج به کار برد؟
اولین پولبک‌ها (بازگشت‌های موقت قیمت پس از یک حرکت قوی) نقاط مهمی هستند که بازار به آن‌ها واکنش نشان می‌دهد و می‌توانند نشان‌دهنده سطوح احتمالی کف و سقف تریدینگ رنج باشند.
۴- “کندل قلاچ” در شناسایی تریدینگ رنج به چه معناست؟
کندل قلاچ کندلی است که در یک اسپایک (حرکت قدرتمند قیمت)، رنگی متفاوت از کندل‌های اطراف خود دارد و می‌تواند نشانه‌ای از شروع یک پولبک و تغییر جهت احتمالی قیمت باشد که به شکل‌گیری تریدینگ رنج کمک می‌کند.
۵- در تریدینگ رنج، حد ضرر (Stop Loss) را کجا قرار دهیم؟
در تریدینگ رنج، حد ضرر نباید دقیقاً پشت پین بار یا سیگنال بار قرار گیرد، بلکه باید به اندازه نصف عرض تریدینگ رنج از نقطه ورود فاصله داشته باشد تا از استاپ‌هانت شدن جلوگیری شود.
۶- آیا طولانی شدن تریدینگ رنج بر روند بعدی بازار تأثیر می‌گذارد؟
بله، زمانی که یک تریدینگ رنج برای مدت طولانی ادامه یابد (مثلاً بیش از ۲۵ کندل)، تأثیر روند قبلی از بین می‌رود و نباید انتظار تشکیل لگ دوم در همان جهت را داشته باشیم.
۷- استراتژی ورود به معامله در کف و سقف تریدینگ رنج چگونه است؟
هنگام رسیدن قیمت به سقف تریدینگ رنج، به دنبال فرصت‌های فروش و هنگام رسیدن به کف تریدینگ رنج، به دنبال فرصت‌های خرید باشید؛ یعنی در این مناطق، در جهت معکوس حرکت کوتاه‌مدت قیمت وارد معامله شوید.
